म्याग्दी: जिल्लाको रघुगङ्गा गाउँपालिका–८ कुइनेमङ्गलेमा निर्माण सम्पन्न भएको २१.३ मेगावाट क्षमताको ठूलोखोला जलविद्युत् आयोजनाबाट परीक्षण उत्पादन सुरु गरिएको छ । संयुक्त ऊर्जा लिमिटेडको प्रवद्र्धनमा निर्माण सम्पन्न भएको उक्त आयोजना हाल परीक्षणको क्रममा आधा क्षमतामा—अर्थात् १२.५ मेगावाट मात्र—उत्पादन गरिरहेको छ । आयोजनाले आगामी भदौ १ गतेदेखि पूर्ण क्षमतामा विद्युत् उत्पादन गर्दै व्यावसायिक रूपमा सञ्चालनमा ल्याउने तयारी गरेको छ ।

हाल आयोजनामा जडित उपकरणहरूको कम्पन परीक्षण (भाइब्रेसन टेस्ट) लगायतका प्राविधिक जाँचको काम चलिरहेको प्लान्ट म्यानेजर विनोद पौडेलले जानकारी दिए । उनका अनुसार आवश्यक प्रवाह हुने पर्याप्त पानी उपलब्ध रहेको र बाँकी परीक्षण सकिएपछि उत्पादनमा कुनै अवरोध नहुने निश्चितजस्तै देखिएको छ ।

ठूलोखोला आयोजनाको जल समेट्ने संरचना कुइनेमङ्गले र चिमखोलाको सिमानामा रहेको छ । बाँधमा जम्मा गरिएको पानी ३,३८२ मिटर लामो सुरुङ र ६३४ मिटरको पेनस्टक पाइपमार्फत छरीस्थित विद्युत्गृहमा झारिन्छ, जहाँ टर्बाइनमार्फत विद्युत् उत्पादन गरिन्छ । उत्पादन भएको विद्युत् २३ किलोमिटर टाढा रहेको राहुघाट जलविद्युत् आयोजनाको स्विचयार्डमार्फत राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जोडिएको छ ।

यो आयोजनाले जलविद्युत् क्षेत्रमा राष्ट्रिय तथा प्रवासी नेपालीको सहभागितालाई पनि बलियो बनाएको छ । कुल लगानीमध्ये ३० प्रतिशत गैरआवासीय नेपाली र स्वदेशी नेपालीको व्यक्तिगत तथा संस्थागत लगानी रहेको छ भने बाँकी ७० प्रतिशत नेपाल बैंक लिमिटेडको नेतृत्वमा सनराइज बैंक, राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक र सिद्धार्थ बैंकलगायतका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको सहलगानी रहेको छ ।

कुल रु तीन अर्ब ६० करोड लागत अनुमान गरिएको यो आयोजनाको सिभिल निर्माण कार्य साकुरा पावर÷त्रिपल एस जेभीले र इलेक्ट्रोमेकानिकल काम टोयर हाइड्रोले सम्पन्न गरेका हुन्। निर्माणको अधिकांश समय र स्रोतको व्यवस्थापन स्थानीय भौगोलिक चुनौती, मौसमजन्य कठिनाइ र महामारीको प्रभावका बीच सम्पन्न गरिएको हो ।

ठूलोखोला आयोजनाको व्यावसायिक सञ्चालनले न केवल राष्ट्रिय ग्रिडमा अतिरिक्त विद्युत् आपूर्ति गर्नेछ, तर स्थानीय क्षेत्रको आर्थिक गतिशीलता र पूर्वाधार विकासमा समेत सकारात्मक प्रभाव पार्ने विश्वास लिइएको छ । विशेषतः विद्युत् बिक्रीबाट प्राप्त हुने आम्दानीले ग्रामीण क्षेत्रका विकास आयोजनाहरूलाई गतिशील बनाउन सहयोग पु¥याउने अपेक्षा गरिएको छ ।

जलविद्युत् क्षेत्रमा सरकार र निजी क्षेत्रबीचको सहकार्यद्वारा अघि सारिएको यो आयोजना नेपालका अन्य सम्भावनायुक्त आयोजनाहरूको लागि उदाहरणीय बन्ने देखिएको छ । परीक्षण सफल र व्यावसायिक उत्पादन समयमै प्रारम्भ भएमा यो आयोजना पनि मुलुकको ऊर्जानिर्भरता घटाउने दिशामा एक महत्वपूर्ण कदम सावित हुनेछ ।