काठमाडौं : देशभर मनसुनी वायूको सक्रिय प्रभाव कायमै रहेका बेला आगामी २४ घण्टाका लागि अधिकांश भू-भागमा बदलीसहित वर्षाको सम्भावना रहेको जल तथा मौसम विज्ञान विभागले जनाएको छ।

मंगलबार बिहान ६ बजे प्रकाशित ताजा पूर्वानुमान अनुसार आज दिउँसो कोशी, बागमती र लुम्बिनी प्रदेशसहितका पहाडी क्षेत्रका धेरै स्थानहरूमा तथा तराई भू-भागका केही स्थानमा मेघगर्जन र चट्याङसहित मध्यम खालको वर्षा हुन सक्नेछ।

कोशी, बागमती र गण्डकी प्रदेशका पहाडी भू-भागका एक-दुई स्थानमा भारी वर्षासमेत हुने सम्भावना रहेको विभागले जनाएको छ। यस्ता मौसमीय अवस्थाका कारण पहिरो, बाढी तथा सडक अवरुद्ध हुने जोखिम रहेको हुँदा सतर्कता अपनाउन आग्रह गरिएको छ।

आज रातिको लागि गरिएको पूर्वानुमान अनुसार लुम्बिनी प्रदेशसहित देशका पहाडी भू-भागमा सामान्य बदली रहनेछ भने तराई क्षेत्रहरूमा आंशिक बदली मात्र रहनेछ। यस्तै, लुम्बिनी प्रदेश लगायत पहाडी भू-भागका थोरै स्थान र तराईका एक-दुई स्थानमा मेघगर्जनसहित मध्यम वर्षाको सम्भावना देखिएको छ।

मनसुनी प्रणालीको अवस्था

हाल देशभर मनसुनी वायूको प्रभाव सक्रिय रहेको छ। मौसमविद्‌हरूका अनुसार मनसुनको न्यून चापीय रेखा पश्चिमतर्फ सरदर स्थानको आसपास छ भने पूर्वी भागमा यो रेखा सरदर स्थानभन्दा उत्तरतर्फ सरेको छ। यसले विशेषगरी पूर्वी र मध्य पहाडी क्षेत्रहरूमा वर्षा गराउने सम्भावना बढाएको छ।

जल तथा मौसम विज्ञान विभागले सम्भावित भारी वर्षाले जनजीवनमा प्रभाव पार्न सक्ने भएकाले आवश्यक सतर्कता अपनाउन नागरिकहरूलाई अनुरोध गरेको छ।

• मनसुनी वायू भन्नाले अरब सागर र बंगालको खाडीबाट जलवाष्पयुक्त हावा बगेर नेपाल, भारत लगायतका भूभागमा आउने हावालाई जनाइन्छ। जब यी वायूहरू पूरै देशभर फैलिन्छन् र मौसमी प्रणालीसँग मिलेर बादल बनाउँछन्, त्यसले मध्यमदेखि भारी वर्षा गराउँछ। यस्तो अवस्थामा मौसम विभाग भन्छ: "मनसुनी वायूको प्रभाव सक्रिय छ।"

• "सक्रिय" को संकेतअनुसार धेरैजसो भू-भागमा बादल लाग्नु, मेघगर्जन, चट्याङ र वर्षा हुनु, न्यून चापीय रेखा सरदरभन्दा उत्तर वा दक्षिण सर्नु, बाढी, पहिरोको सम्भावना बढ्नुलगायत हुन् । 

• न्यून चापीय रेखा सरदरभन्दा उत्तर वा दक्षिण सर्नु  वायुमण्डलीय दबावको क्षेत्र (low-pressure zone) हो जुन मनसुनको समयमा भारतको उत्तर-दक्षिण भाग हुँदै नेपाल नजिकसम्म फैलिन्छ।
• यसलाई एक काल्पनिक रेखा मानिन्छ, जसले कम दबाव भएका क्षेत्रहरू जोड्छ।
• त्यसैगरी सरदर स्थान भन्नाले वर्षायाममा सामान्यतया यो न्यून चापीय रेखा भारतको मध्य भाग हुँदै जान्छ, जसलाई औसत/सामान्य स्थिति मानिन्छ।
•