काठमाडौं : देशभर आगामी २४ घण्टासम्म आंशिकदेखि साधारणतया बदली रहने जलवायु पूर्वानुमान विभागले जनाएको छ। कोशी, बागमती, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशका एक-दुई स्थानमा भारी वर्षाको सम्भावना रहेको र अन्य पहाडी तथा तराई क्षेत्रका केही स्थानहरूमा हल्कादेखि मध्यम वर्षा हुन सक्ने सम्भावना प्रकट गरिएको छ।

शुक्रबार दिउँसो देशभर आंशिकदेखि साधारण बदली रहनेछ। विशेषगरी कोशी, बागमती, गण्डकी, कर्णाली लगायत बाँकी प्रदेशका पहाडी भू-भागका केही स्थानहरूमा तथा बाँकी भागका थोरै स्थानहरूमा मेघगर्जन र चट्याङसहित वर्षा हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ। साथै, उच्च पहाडी तथा हिमाली भू-भागका केही स्थानहरूमा हिमपात पनि हुन सक्ने सम्भावना रहेको विभागले जनाएको छ।

लुम्बिनी र सुदूरपश्चिम प्रदेशका तराई भू-भागमा भने हावाहुरीको सम्भावना रहेको जानकारी दिइएको छ।

आज रातिसमेत देशभर आंशिकदेखि साधारण बदली रहनेछ। कोशी प्रदेशका केही स्थान, मधेश प्रदेश तथा अन्य पहाडी क्षेत्रका थोरै स्थानहरूमा हल्कादेखि मध्यम वर्षा तथा चट्याङसहितको मौसमी गतिविधि देखिनेछ। उच्च पहाडी तथा हिमाली क्षेत्रका एक-दुई स्थानमा हिमपातको पनि सम्भावना रहेको बताइएको छ।

मनसुनी प्रभाव यथावत्
मौसमी विश्लेषणअनुसार हाल देशभर मनसुनी वायुको प्रभाव सक्रिय छ। मनसुनको न्यून चापीय रेखा सरदर स्थानको आसपासमै रहेको छ, जसका कारण देशका विभिन्न भू-भागमा वर्षा सम्भावना कायमै रहेको छ।

🔹 आंशिक बदली (Partly Cloudy):

• आकाशमा केही मात्रामा बादल हुन्छन्
• सूर्य केही बेला देखिन्छ, केही बेला लुक्छ
• सामान्यतया ३/८ देखि ५/८  भाग आकाशमा बादल हुन्छ

🔹 साधारणतया बदली (Generally Cloudy):

• बादलको मात्रा अझ बढी हुन्छ
• ६/८ देखि ७/८  भाग आकाश बादलले ढाकेको हुन्छ
• सूर्य कमै मात्र देखिन्छ या देखिन्न
• तर पूरै बादली अवस्था (Overcast) भने होइन

"देशभर मनसुनी वायुको प्रभाव सक्रिय" भन्नाले यस्तो अर्थ लाग्छ:

🔹 सरल व्याख्या:

देशभर मनसुनबाट ल्याइने तातो र भिजेको वायु सक्रिय रूपले प्रवेश गरिरहेको छ, जसका कारण धेरै स्थानमा बादल लाग्ने, वर्षा हुने, र कहिलेकाहीँ मेघगर्जन/चट्याङ हुने अवस्था बनिरहेको छ।

🔹 प्राविधिक अर्थ:

• दक्षिण–पश्चिमबाट आउने मनसुनी वायु (monsoon wind) नेपालमा छिरेर सक्रिय रूपमा मौसममा असर पुर्‍याइरहेको हुन्छ।
• यस्तो वायु नमीयुक्त (moist) हुन्छ र वर्षा ल्याउने प्रमुख स्रोत हो।
• "सक्रिय" भन्नाले यो वायु केवल उपस्थिति मात्र नभई, प्रभावकारी ढंगले मौसम प्रणालीमा हस्तक्षेप गरिरहेको छ — विशेष गरी:
  • भारीदेखि मध्यम वर्षा गराउने
  • बादलको मात्रा बढाउने
  • चट्याङ वा आँधीसमेत ल्याउने

🔹 किन महत्त्वपूर्ण?

• मनसुनी वायु सक्रिय हुँदा बालीका लागि उपयोगी वर्षा हुन सक्छ, तर कहिलेकाहीँ धेरै भारी वर्षा, बाढी, वा पहिरो को जोखिम पनि बढाउँछ।
•  

"न्यून चापीय रेखा सरदर स्थानको आसपासमै रहेको" भन्नाले प्राविधिक रूपमा यस्तो जनाउँछ:

🔹 सरल व्याख्या:

मनसुनसँग सम्बन्धित वायुमण्डलीय दबाबको रेखा (Low Pressure Line) सामान्यत: जुन ठाउँमा रहनुपर्ने हो, त्यहीँ वा त्यसको नजिकै अहिले पनि रहेको छ। यसले गर्दा मौसममा सामान्य मनसुनी गतिविधि (बादल, वर्षा आदि) यथावत् देखिन्छ।

🔹 प्राविधिक व्याख्या:

• न्यून चापीय रेखा (Monsoon Trough / Low Pressure Line) भन्नाले त्यस्तो रेखा जनाइन्छ, जहाँ वायुमण्डलीय दबाब कम हुन्छ, र जुन ठाउँमा चारैतिरबाट हावा भित्रिन्छ।
• यो रेखा भारतको उत्तर भागदेखि नेपालको तराई क्षेत्रमा मनसुनको समयमा फैलिएको हुन्छ।
• जब यो रेखा उत्तरतिर (नेपालतिर) सर्दछ, वर्षा बढी हुन्छ, र दक्षिणतिर हट्दा वर्षा कम हुन्छ।

🔹 "सरदर स्थानको आसपास" भन्नाले:

• सामान्यतया जुन अक्षांश (latitude) मा यो रेखा मनसुनको समयमा रहन्छ, अहिले पनि त्यहीँ वा त्यसकै आसपासमा छ।
• यसले देखाउँछ कि अहिले मनसुनको अवस्था स्थिर वा सामान्य छ, विशेष सक्रिय या कमजोर छैन।

🔹 समग्रमा अर्थ:

"न्यून चापीय रेखा सरदर स्थानको आसपासमै रहेको" भन्नाले मनसुनको गतिविधि अहिले पनि सामान्य रूपमै जारी छ, र नेपालमा हल्कादेखि मध्यम वर्षा हुनसक्ने अवस्था कायम छ।